DIDACTISEREN VAN
TAALVERSCHIJNSELEN
Het begrip wordt geduid door het presenteren van de definitie uit de kennisbasis (uitleggen), door het aanreiken van ondersteunende
theorie (uitbreiden), door het bieden van visualisatie in de vorm van film- of illustratiemateriaal (uitbeelden) en door het geven van
praktijkvoorbeelden waaruit de toepassing van het begrip blijkt (uitproberen).
Het begrip
UITLEGGEN
WAT?
UITBREIDEN
WAT IN DE THEORIE?
UITBEELDEN
WAT OP BEELD?
UITPROBEREN
WAT IN DE PRAKTIJK?
GERELATEERDE BEGRIPPEN
Omschrijving
De startbekwame leerkracht creëert lessen of een thema waarin verschijnselen van het alledaagse taalgebruik uitgelicht
worden en onderwerp zijn van een nadere beschouwing.
Toelichting
Om het metalinguïstisch bewustzijn van leerlingen te stimuleren, gebruikt de startbekwame leerkracht alledaagse
taalverschijnselen die zich in de klas (of daarbuiten) voordoen. Hij probeert daarmee leerlingen actief te laten reflecteren op
taal om zo regelmatigheden en/of onregelmatigheden te ontdekken. De startbekwame leerkracht gaat dan bij voorkeur
inductief te werk, zodat kinderen onderzoekend leren en zelf ontdekken. Dit kan door leerlingen te laten kijken naar het eigen
(schriftelijk of mondeling) taalgedrag, maar ook door andere activiteiten waarin een taalverschijnsel centraal staat. Hij kan
daarbij gebruikmaken van verschillende didactische modellen.
Taalbeschouwing kan zowel geïsoleerd in een activiteit als geïntegreerd binnen een andere (taal)activiteit worden
aangeboden. Een leerkracht kan bijvoorbeeld tijdens een leesbevorderende boekaanbieding rondom Roald Dahls De GVR,
ingaan op het opmerkelijke taalgebruik van de Grote Vriendelijke Reus.
Ook kan de startbekwame leerkracht taaluitingen zoals slogans van de middenstand, het aanprijzen van artikelen bij de
supermarkt, de bakker en slager, de taal op de verpakkingen van hagelslag etc. onder de aandacht brengen.
Bij onderwijs in taal(beschouwing) zijn verwondering over taaluitingen en de vele en bijzondere verschijningsvormen daarvan,
altijd het uitgangspunt.
Binnenkort vind je hier artikelen en verwijzingen naar (hand)boeken en internetsites die je kunt gebruiken om het
begrip nader te duiden.
Binnenkort vind je hier filmpjes of illustraties die je kunt gebruiken om het begrip te visualiseren.
Binnenkort vind je hier voorbeelden uit de onderwijspraktijk (lesvoorbeelden, checklists, kijkwijzers) om te zien hoe het
begrip toepassing kent.
Binnenkort vind je hier de begrippen uit de kennisbasis die aan dit begrip zijn gerelateerd.
