DIGITALE GELETTERDHEID
Het begrip wordt geduid door het presenteren van de definitie uit de kennisbasis (uitleggen), door het aanreiken van ondersteunende
theorie (uitbreiden), door het bieden van visualisatie in de vorm van film- of illustratiemateriaal (uitbeelden) en door het geven van
praktijkvoorbeelden waaruit de toepassing van het begrip blijkt (uitproberen).
Het begrip
UITLEGGEN
WAT?
UITBREIDEN
WAT IN DE THEORIE?
UITBEELDEN
WAT OP BEELD?
UITPROBEREN
WAT IN DE PRAKTIJK?
GERELATEERDE BEGRIPPEN
Omschrijving
De startbekwame leerkracht integreert digitale geletterdheid in het stelonderwijs en stimuleert dat de leerling ICT-
basiskennis opbouwt, informatievaardigheid ontwikkelt, mediawijs wordt en begrijpt hoe de technologie werkt.
Toelichting
De leraar stimuleert de leerling om de kansen van de digitale wereld optimaal te benutten. Digitale geletterdheid omvat
meer dan het kunnen omgaan met een computer. Het gaat erom dat leerlingen begeleid worden in het verzamelen,
interpreteren en creëren van digitale informatie. Digitale geletterdheid omvat vier onderdelen:
-
Basiskennis van ICT: de leerling heeft kennis van digitale middelen om bestaande technologieën te benutten en
ontwikkelingen te volgen.
-
Informatievaardigheden: de leerling kan beoordelen of de informatie betrouwbaar is.
-
Mediawijsheid: de leerling kan verantwoord omgaan met de media.
-
Computational thinking: de leerling ontwikkelt denkprocessen om met computertechnologie problemen op te
lossen.
Deze vaardigheden doen een groot beroep op de taalcompetentie. De leerling heeft een goed ontwikkelde lees-, luister- en
schrijfvaardigheid nodig, moet beschikken over de juiste taal en moet informatie kritisch kunnen beoordelen.
Digitale middelen zijn een belangrijk gereedschap voor het schrijven van teksten. Dit heeft gevolgen voor de schrijver en de
schrijfvaardigheid. We noemen een paar opvallende verschijnselen, zonder volledigheid te pretenderen:
De tekstverwerker als gereedschap
De tekstverwerker ondersteunt het schrijven van teksten op velerlei manieren: een tekst is eenvoudig te verbeteren, hulp bij
het structureren en opmaken, spellingcontrole, enzovoort.
Nieuwe schrijfstrategieën
Door de mogelijkheden van de tekstverwerker ontwikkelen schrijvers een nieuwe aanpak of strategie voor hun schrijfwerk.
Het is makkelijker om vertellend schrijven en denkend schrijven met elkaar te combineren en in elkaar te laten opgaan.
Nieuwe tekstsoorten
Nieuwe communicatievormen brengen ook nieuwe taalvormen met zich mee. Een tekstsoort die zich kenmerkt door
afkortingen, gebruik van andere tekens naast letters en meer gelijkenis met spreektaal. Sommige mensen vrezen dat deze
tekstsoort leidt tot verloedering van het Nederlands.
Gepubliceerde teksten op het internet
Het internet in combinatie met de tekstverwerker zorgt ervoor dat iedereen (ook de beginnende schrijver) beschikt over een
onuitputtelijke bron van tekstmateriaal dat hij via kopiëren, knippen en plakken kan gebruiken als eigen tekst.
Informatie verzamelen
Het internet zorgt er ook voor de mogelijkheid snel over informatie beschikken. Het leren omgaan met deze informatie,
mediawijsheid, zijn punten om bij stil te staan. Begrippen als fakenieuws en copyright kunnen hier onder vallen
Binnenkort vind je hier artikelen en verwijzingen naar (hand)boeken en internetsites die je kunt gebruiken om het
begrip nader te duiden.
Binnenkort vind je hier filmpjes of illustraties die je kunt gebruiken om het begrip te visualiseren.
Binnenkort vind je hier voorbeelden uit de onderwijspraktijk (lesvoorbeelden, checklists, kijkwijzers) om te zien hoe het
begrip toepassing kent.
Binnenkort vind je hier de begrippen uit de kennisbasis die aan dit begrip zijn gerelateerd.