LUISTERVAARDIGHEID
Het begrip wordt geduid door het presenteren van de definitie uit de kennisbasis (uitleggen), door het aanreiken van ondersteunende
theorie (uitbreiden), door het bieden van visualisatie in de vorm van film- of illustratiemateriaal (uitbeelden) en door het geven van
praktijkvoorbeelden waaruit de toepassing van het begrip blijkt (uitproberen).
Het begrip
UITLEGGEN
WAT?
UITBREIDEN
WAT IN DE THEORIE?
UITBEELDEN
WAT OP BEELD?
UITPROBEREN
WAT IN DE PRAKTIJK?
GERELATEERDE BEGRIPPEN
Omschrijving
De startbekwame leerkracht creëert een authentieke luistertaken, zodat de leerling zijn luistervaardigheid ontwikkelt.
Toelichting
De startbekwame leerkracht stimuleert het ontwikkelen van de luistervaardigheid van zijn leerling. Het gaat bij
luistervaardigheid om het begrijpen, interpreteren, evalueren en samenvatten van wat je hoort. De luisteraar moet
bijvoorbeeld bekwaamheden bezitten als: een beschrijving kunnen volgen, gevoelens en meningen begrijpen en waarderen,
inhoud kunnen interpreteren en beoordelen of een uitleg volgen. Daarbij komt kijken dat de luisteraar de strategie van de
spreker doorziet, passende feedback geeft en soms ook vragen stelt om erachter te komen wat de spreker wil zeggen (actief
luisteren). De luisteraar neemt dan met het stellen van een vraag de rol van spreker aan, echter vanuit een bepaald
luisterdoel. Luisteren is meer dan ‘horen’; het vergt meer verwerking van het gehoorde.
Het fundamentele niveau 1F stelt dat de leerling kan luisteren naar eenvoudige teksten over alledaagse, concrete
onderwerpen die aansluiten bij de leefwereld. Het streefniveau 1S houdt in dat de leerling kan luisteren naar gesprekken
over alledaagse onderwerpen, onderwerpen die aansluiten bij de leefwereld van de leerling of die verder van de leerling
afstaan.
Om de eindniveaus 1F en 1S/2F te kunnen bereiken moet de startbekwame leerkracht inzicht hebben in de doorgaande lijnen.
De startbekwame leerkracht dient leerlingen te ondersteunen in de ontwikkeling van die actieve luistervaardigheid. Een
gedetailleerde beschrijving van een mogelijk aanbod voor groep 1 tot en met 8 is te vinden de publicatie Leerstoflijnen
gesprekken, luisteren en spreken (SLO, 2015).
Het referentiekader geeft aanwijzingen hoe leerlingen de luistertaken moeten uitvoeren. Leerlingen moeten een luistertekst
kunnen begrijpen, interpreteren, evalueren en samenvatten.
Let op: de term ‘begrijpend luisteren’ wordt voornamelijk gebruikt in het domein Beginnende Geletterdheid waar het verwijst
naar de auditieve tegenhanger van begrijpend lezen.
Binnenkort vind je hier artikelen en verwijzingen naar (hand)boeken en internetsites die je kunt gebruiken om het
begrip nader te duiden.
Binnenkort vind je hier filmpjes of illustraties die je kunt gebruiken om het begrip te visualiseren.
Binnenkort vind je hier voorbeelden uit de onderwijspraktijk (lesvoorbeelden, checklists, kijkwijzers) om te zien hoe het
begrip toepassing kent.
Binnenkort vind je hier de begrippen uit de kennisbasis die aan dit begrip zijn gerelateerd.