LEESSTRATEGIEËN

Het begrip wordt geduid door het presenteren van de definitie uit de kennisbasis (uitleggen), door het aanreiken van ondersteunende theorie (uitbreiden), door het bieden van visualisatie in de vorm van film- of illustratiemateriaal (uitbeelden) en door het geven van praktijkvoorbeelden waaruit de toepassing van het begrip blijkt (uitproberen).

Het begrip

UITLEGGEN WAT?

UITBREIDEN WAT IN DE THEORIE?

UITBEELDEN WAT OP BEELD?

UITPROBEREN WAT IN DE PRAKTIJK?

GERELATEERDE BEGRIPPEN

Omschrijving De startbekwame leerkracht creëert authentieke leestaken waarbij hij de lezer stimuleert om leesstrategieën te hanteren. Toelichting Een leerling kan een leesstrategie inzetten om de tekst beter te begrijpen. De leesstrategieën zijn geen doelen van het begrijpend leesonderwijs, maar middelen om het doel, het begrijpen van een tekst, te bereiken. De volgende leesstrategieën blijken essentieel voor een goed verlopend leesproces: - Voorspellen: de lezer maakt op grond van de beschikbare informatie een inschatting van de tekst. - Vragen stellen: de lezer stelt zichzelf voor, tijdens en na het lezen vragen bij de tekst. - Visualiseren: de lezer vormt zich een voorstelling bij de tekst. - Verbinden: de lezer legt een verband tussen de tekst en zijn eigen kennis en ervaringen. - Samenvatten: de lezer vat de tekst samen. - Afleiden: de lezer interpreteert impliciete informatie. Het sturen van het leesproces is de belangrijkste en overkoepelende leesstrategie en een doel van het begrijpend leesonderwijs. Leerlingen die dit kunnen, zijn zelfstandige lezers. Bij het sturen van het leesproces zijn de leesstrategieën bruikbaar. Daarnaast dient de leerkracht expliciet aandacht te besteden aan sturingsstrategieën en herstelstrategieën. Voorbeelden van sturingsstrategieën zijn: het leesdoel bepalen, de oriëntatie op de tekst, het toepassen van leesstrategieën en het controleren of het leesdoel is bereikt. Tijdens het lezen kan de lezer herstelstrategieën toepassen, zoals hulp vragen of een stuk tekst langzamer, hardop lezen of opnieuw lezen. (Förrer & Van de Mortel, 2014) De startbekwame leerkracht stimuleert het gebruik van (lees)strategieën door een goede instructie. Hij maakt doel van de strategie duidelijk en legt in stappen uit hoe de leerling de strategie het beste kan uitvoeren. De startbekwame leerkracht kan de strategie hardop denkend voordoen (modelen). Zo geeft hij de leerling inzicht in de denkstappen. Leerlingen kunnen ook in groepen hardop denkend lezen. Om het gebruik van leesstrategieën te automatiseren is het belangrijk dat de startbekwame leerkracht zorgt voor transfer. Dit betekent dat de inzet van (lees)strategieën ook expliciet aandacht krijgt ook op andere momenten waarop teksten gelezen worden, bijvoorbeeld tijdens de rekkenlessen of bij het lezen van zaakvakteksten.

Binnenkort vind je hier artikelen en verwijzingen naar (hand)boeken en internetsites die je kunt gebruiken om het begrip nader te duiden.

Binnenkort vind je hier filmpjes of illustraties die je kunt gebruiken om het begrip te visualiseren.

Binnenkort vind je hier voorbeelden uit de onderwijspraktijk (lesvoorbeelden, checklists, kijkwijzers) om te zien hoe het begrip toepassing kent.

Binnenkort vind je hier de begrippen uit de kennisbasis die aan dit begrip zijn gerelateerd.