ACTIVITEITEN BEGINNENDE GELETTERDHEID

Het begrip wordt geduid door het presenteren van de definitie uit de kennisbasis (uitleggen), door het aanreiken van ondersteunende theorie (uitbreiden), door het bieden van visualisatie in de vorm van film- of illustratiemateriaal (uitbeelden) en door het geven van praktijkvoorbeelden waaruit de toepassing van het begrip blijkt (uitproberen).

Het begrip

UITLEGGEN WAT?

UITBREIDEN WAT IN DE THEORIE?

UITBEELDEN WAT OP BEELD?

UITPROBEREN WAT IN DE PRAKTIJK?

GERELATEERDE BEGRIPPEN

Omschrijving De startbekwame leerkracht creëert authentieke activiteiten die de beginnende geletterdheid van de leerling bevorderen. Toelichting Omdat beginnende geletterdheid een grote variatie aan vaardigheden (lezen en schrijven) en deelvaardigheden (auditieve, visuele, enzovoort) omvat, zijn er ook veel verschillende activiteiten te onderscheiden. Enkele voorbeelden van activiteiten gerangschikt naar leerlijn of een combinatie van leerlijnen: Taalbewustzijn en alfabetisch principe Voor auditieve vaardigheden zijn auditieve oefeningen het meest geschikt. Voor auditieve analyse is dat bijvoorbeeld het hakken van gesproken worden in de afzonderlijke fonemen: “Welke klanken/letters hoor je in /vis/?” Voor auditieve discriminatie en klankpositie bepalen is dat bijvoorbeeld: “Welke woorden beginnen met een /b/?” Voor het temporeel ordenen en het trainen van het auditief geheugen zijn er spelletjes als “Ik ga op reis en neem mee...” Voor visuele vaardigheden zijn er oefeningen in visuele discriminatie, bijvoorbeeld het omcirkelen van de letter p tussen andere letters. Ook kunnen leerlingen oefenen in visuele analyse door bijvoorbeeld het overschrijven van het woord poes in drie hokjes. Voor letterkennis kan worden geoefend met de letter van de week en allerlei activiteiten daaromheen. Leerlingen nemen dan objecten mee voor op de ‘letter van de week’-tafel of maken een woordweb en breiden dat iedere dag uit rond de letter van de week. Ook kan gebruik worden gemaakt van letterboeken. Daarin houden leerlingen zelf een letterboek bij. De groene letters zijn de letters die ze al kennen, andere zijn of niet opgenomen of hebben een andere kleur. Voor bovenstaande auditieve en visuele vaardigheden is ook geschikte software beschikbaar. Functies van geschreven taal en functioneel lezen en schrijven Bijvoorbeeld kaarten schrijven aan andere leerlingen of familieleden; het laten circuleren van vriendenklassenboekjes; posters, uitnodigingen voor of aankondigingen van een gebeurtenis; functionele activiteiten in een themahoek, zoals menukaarten voor ‘het restaurant’, verlanglijstjes, boodschappenlijstjes en kassabonnen voor in ‘de winkel’, enzovoort. Verhaalbegrip, boekoriëntatie, begrijpend lezen en schrijven Bijvoorbeeld interactief voorlezen, plaatjes die samen een verhaal vertellen in een logische volgorde leggen, zelf prentenboeken maken, verhalen naspelen. Technisch lezen en schrijven Bij het beheersen van de elementaire leeshandeling lezen leerlingen zelf teksten op hun niveau. (Zie voor voorbeelden van schrijfactiviteiten hierboven bij functies van geschreven taal en functioneel lezen en schrijven.)

Binnenkort vind je hier artikelen en verwijzingen naar (hand)boeken en internetsites die je kunt gebruiken om het begrip nader te duiden.

Binnenkort vind je hier filmpjes of illustraties die je kunt gebruiken om het begrip te visualiseren.

Binnenkort vind je hier voorbeelden uit de onderwijspraktijk (lesvoorbeelden, checklists, kijkwijzers) om te zien hoe het begrip toepassing kent.

Binnenkort vind je hier de begrippen uit de kennisbasis die aan dit begrip zijn gerelateerd.